کشف «فضای پنهان» در اهرام مصر

 هرم منکورع، کوتاه‌ترین و جوان‌ترین هرم در میان اهرام ثلاثه است. این سازه باستانی با ارتفاعی بیشتر از ۶۰ متر و به دلیل استفاده فراوان از گرانیت شناخته می‌شود. نمای شرقی این هرم مدتها توجه پژوهشگران را جلب کرده بود چرا که بلوک‌های گرانیتی در این سمت حدود چهار متر ارتفاع و شش متر عرض به شکلی صیقلی سنگ‌فرش شده‌اند که شباهتی عجیب با سنگ‌کاری اطراف تنها ورودی شناخته‌شده (سمت شمال) دارد. این تفاوت ظاهری در سنگ‌کاری باعث شد در سال ۲۰۱۹ یک پژوهشگر فرضیه وجود ورودی دوم را مطرح کند. 

اکنون با استفاده از فناوری‌های نوین تصویربرداری وجود دو فضای خالی در پشت نمای صیقلی بخش شرقی هرم منکورع مشخص شده است. 

پژوهشگران از ترکیب سه روش غیرمخرب زیر برای بررسی داخل هرم استفاده کردند.

• ژئو رادار (ground-penetrating radar, GPR)

• اولتراسوند (ultrasound)

• توموگرافی مقاومت الکتریکی (Electrical Resistivity Tomography, ERT)

تیم پژوهشی با ترکیب داده‌های به‌دست آمده و تکنیک «Image Fusion» توانست دو حفره را دقیقاً در پشت سطح صیقلی سنگ تشخیص دهد. این نخستین بار است که به‌طور علمی و با جزییات معتبر، نشانه‌هایی از ساختار پنهان در پشت نمای شرقی هرم منکورع ثبت می‌شود. 

ویژگی فضاهای خالی

• نخستین حفره (A1): تقریباً ۱.۴ متر پشت نمای بیرونی قرار دارد و ابعاد آن حدود ۱ متر ارتفاع × ۱.۵ متر عرض است.

• دومین حفره (A2): در عمق تقریباً ۱.۱۳ متری قرار دارد و ابعاد آن تقریباً ۰.۹ × 0.7 متر است.

با وجود این دقت در تحلیل، پژوهشگران تأکید کرده‌اند که فعلاً مشخص نیست این فضاها تا کجا ادامه دارند یا دقیقاً چه کاربردی داشته‌اند. ممکن است بخشی از یک راهرو پنهان، ورودی مخفی، یا صرفاً فضای تهویه یا ساختاری برای کاهش فشار داخلی باشند. 

به گفته کریستین گراس، کارشناس آزمون‌های غیرمخرب در دانشگاه مونیخ، این کشف با استفاده از روشی که بدون آسیب به بنا، اطلاعات سه‌بعدی دقیق از داخل آن استخراج می‌کند، «گامی بزرگ» در درک ساختار داخلی هرم‌ها محسوب می‌شود.

با این حال، برای روشن‌تر شدن کارکرد دقیق این حفره‌ها و اینکه آیا به ورودی منجر می‌شوند یا صرفاً فضاهای تهویه/ساختاری هستند نیاز به مطالعات تکمیلی است. احتمالاً در آینده از روش‌های پیشرفته‌تری مثل ترموگرافی فروسرخ استفاده خواهند شد.